Katuturan*

oo, kahit ang pinakamatatatag
na punongkahoy ay inaagawan
ng sanga, ng mga dahon.
batas ng kalikasan ang kumitil
at hindi ito mapipigil ng anuman
kahit ng dakilang larangan
ng agham at katalinuhan.

namamatay ang mga bayani
sa maraming dahilan.
maaring nadulas habang naglalakad
sa lansangan, nabagok.
maaaring habang umaawit,
isang punglo ang naligaw
sa kaniyang kaliwang mata, sabog
ang bungo. maaari ring habang lulan
ng dyip, isang kaskaserong drayber
ang nagtrip na lumanding sa pader,
at isa ang bayani sa tiyak na mapuputol
ang dakilang hininga.
hinding-hindi natin mapipigil ang kamatayan.
maaaring kitlin ng malaria ang bayani,
maaring sa cholera o sa isang epidemya.
maaring habang natutulog. maaaring
magtaksil ang puso. maaaring huminto
ang pulso.

tinatablan ng batas ng kalikasan
ang mga bayani
ngunit kaiba sa bayaning lantad ang panloob
wala silang kakaibang kapangyarihan.
payak ang lahat ng bagay ukol sa kanila.
kabisado ang mga huni ng ibon. alam
ang kaibhan ng langit sa mga umaga
at langit sa mga gabi. marunong magsaing
sa kawayan. matatag ang paa sa lakaran.
mahigpit ang hawak sa takyaran. marunong
gumapas ng talahib. sanay ang paa sa putikan.
gamay ang parang at kagubatan. payak
ang kanilang lakas. tao at tao lamang din sila.

sila ang sanga ng matatag na punongkahoy
na lumilikha ng hangin laan sa lahat ng humihingang
nilalang. tinatablan sila ng kamatayan at, oo,
nauubos din ang kanilang hininga
ngunit alam nila ang pinagsisilbihan
ng kanilang katuturan
sa sanlibutan.


*kay K.R.